Anna Nakwaska - Anna Nakwaska

Marcello Bacciarelli, Portrét Anny Nakwasky 1815
Anna Nakwaska ve středním věku

Anna Nakwaska rozená Krajewska (narozen 28. března 1781[1] v Varšava, zemřel 21. října 1851 v Mała Wieś (powiat Płock )) - byl polský spisovatel beletrie, memoár, dětský autor a pedagog.

Životopis

Narodila se jako dcera královského dvořana Stanisława Kostky Krajewského a jeho manželky Franciszky rozené Kluszewské. Doma se vzdělávala ve Varšavě a na venkovském statku. Všechny její lekce probíhaly ve francouzštině. Provdala se za senátora Franciszeka Salezy Nakwaskiho, který se od roku 1799 stal prefektem varšavského regionu v polském vévodství a poté postoupil do Voyevoda v Kongres Polsko. Pár měl syna Henryka, narozeného v roce 1800, který se později měl stát politickým aktivistou a emigrantem ve Francii. Zpočátku žili v Lipnice u Płock, ale často cestovala do hlavního města, kde byla členkou Společnosti v Palac pod Blacha a aktivní účastník jeho kulturního života. V domě Stanisław Sołtyk poznala lidi jako, Franciszek Salezy Dmochowski, L. Osiński a Onufry Kopczyński. Během vévodství byla inspektorkou dívčích škol a členkou výboru dohlížejícího na vzdělávání žen. Zároveň pokračovala ve studiu polského jazyka a literatury. Po zhroucení Listopadové povstání strávila letní měsíce na panství Mała Wieś a na zimní měsíce se vrátila do Varšavy. V roce 1837 odešla do Švýcarsko a po 7 letech, v roce 1844, ji navštívila Dolní Slezsko a Vratislav zastavení léčby Szczawnica.

Tvořivost

Od roku 1816 založila Literární salon ve Varšavě, která se po mnoho let těší velké popularitě. Psala romány (Czarna mara, Obraz warszawskiego społeczeństwa w dwóch powieściach spisany), dětské příběhy a historické fikce založené na povstání, (Aniela, czyli Ślubna obrączka, Powstaniec litewski). V roce 1852 Varšavský deníkGazeta Warszawska „zveřejnila výňatek ze svých pamětí a o několik desetiletí později, v roce 1891, se objevil další výňatek Kronika Rodzinna- Rodinná kronika. Dosud nebyly její paměti vydány v plném rozsahu.

Pozoruhodné práce

  1. Trois nouvelles, publiées par une Polonaise, Varšava 1821
  2. Suite des Trois nouvelles, publiées par une Polonaise, Varšava 1821
  3. Obraz warszawskiego społeczeństwa w dwóch powieściach, prášek przed 31 grudnia 1830, vyd. Poznaň 1842,
  4. Aniela, czyli ślubna obrączka. Powieść narodowa, Varšava 1831; přeloženo z francouzštiny: Angélique ou l'anneau svatební. Nouvelle polonéza. Épisode de la dernière révolution. Publié par Adolphe comte de Krosnowski, Paříž 1833 (2 vydání); německý překlad a jeden v Italiani: L'Anello. Episodio della revoluzione polacca del 1830 w: Novelle polacche di diversi autori, Milán 1863 „Biblioteca Nuova“ č. 19
  5. Powstaniec litewski. Obraz romantyczny z czasów rewolucji w Polsce 1831 r., prášek 1832, wyd. Leipzig 1845, (wyd. Pod pseudonimem: pani T ... ka - który Estreicher odczytuje jako: pani T (rza) ska)
  6. Odwiedziny babuni, czyli powieści dla zabawy grzecznych dzieci, Varšava 1833–1834; wyd. 2: t. 1–2, Varšava 1833–1834
  7. Wody karlsbadzkie. Powieść z wydarzeń towarzyskich, prášek 1834, (wymienia ją Skimbirowicz)
  8. Młodość Kopernika, "Jutrzenka" 1834, przedr. I. Polkowski w: Kopernikijana t. 3, Gniezno 1875; francouzský překlad Leonardowa Chodźkowa, La Pologne historique, littéraire, monumentale et illustrée, Paříž 1839–1841, s. 227–234; przekł. polski z tego tłumaczenia ogł. noworocznik "Niezabudka" (Petersburg) 1844
  9. Marguerite de Zembocin„Revue du Nord“ 1835
  10. Wspomnienia z podróży po Szwajcarii i Tyrolu w roku 1837„Przyjciel Ludu“ 1838; rękopis: Biblioteka PAN Kraków, sygn. 1289
  11. Czarna mara. Powieść historyczna. Kronika dawnego zamku książąt mazowieckich, prášek 1838, wyd. Warszawa 1841; wyd. następne: Gródek 1890; Warszawa 1898
  12. Wspomnienia z czasów pruskich i Księstwa Warszawskiego (1792–1830), prášek około roku 1840; fragment .: Wyjątki z pamiętników współczesnych, ogł. J. Korzeniowski, "Gazeta Warszawska" 1852, č. 197-219; Ze wspomnień wojewodziny Nakwaskiej„Kronika Rodzinna“ 1891, č. 4, 109, 135, 169, 197, 258, 293, 335, 356; rękopis był w posiadaniu S. Wasylewskiego; (F. Skarbek osnuł na tych wspomnieniach powieść: Pamiętniki Seglasa; wykorzystał je także J. Falkowski w: Obrazy z życia kilku ostatnich pokoleń w Polsce t. 1–5, Poznaň 1877–1887
  13. Niedzielne wieczory starego stolarza. Powieści dla rzemieślników, Leszno 1843; wyd. 2 Leszno 1858
  14. Otton i Berta„Pielgrzym“ 1844, t. 1
  15. Chrzestna matka w koronie, czyli pierwsze róże„Pielgrzym“ 1844, t. 2
  16. Wspomnienia krótkiej podróży 1844 r. dělat Śląska„Pielgrzym“ 1845, t. 1–2
  17. Testament. Powieść, niewydana, (inform. G. Korbut).

Umístila díla do polských časopisů jako: „Jutrzenka“ (1834), „Pamiętnik Warszawski“ O przyczynach oziębłości mężczyzn dla kobiet, 1819; Krótki rzut oka na teraźniejsze wychowanie Polek, przez Polkę, 1820 - przedr. J. Sowiński: O uczonych Polkach, Warszawa 1821, s. 122), „Pielgrzym“ (1844–1845), „Pierwiosnek“ (1840–1843), „Przyjaciel Ludu“ (1838), „Revue du Nord“ (1835).

Překlady

  • M. Wirtemberska: Malvian, ou l'instinct du coeur. Traduit du polonais par une Polonaise t. 1–2, Varšava 1817; Vyd. 2: La Polonaise, ou l'instinct du couer ... t. 1–2, Paříž 1822.

Písmena

  1. Ftpm M. Radziwiłł (později Krasińska) z let 1794–1802, T. a E. Rastawiecki v letech 1807–1815;[2]
  2. Dopisy z let 1799–1830 v rodinném archivu Rastawiecki;[3]
  3. Její sestře T. Rastawiecké z let 1806–1816 (ve francouzštině).[4]
  4. Její sestře T. Rastawiecké v roce 1808.[5]

Reference

  1. ^ Podle některých zdrojů: Tyszyński, Estreicher, datum a místo narození se liší: 1779 v Gołąb u Puławy - T. 5: Oświecenie Bibliografia Literatury Polskiej - Nowy Korbut, Państwowy Instytut Wydawniczy, Varšava: 1967, 367 stran
  2. ^ Paní Muzeum Archeologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego fragmenty ogł. J. Falkowski w: Obrazy z życia kilku ostatnich pokoleń w Polsce t. 1–5, Poznaň 1877–1887
  3. ^ rękopis od roku 1870 znajdował się w Bibliotece Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, sygn. 361; obecnie zaginiony
  4. ^ fragm. z rękopisu Muzeum Archeologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego fragmenty ogł. A. Bełcikowski: A. z Krajewskich Nakwaska„Ateneum“ 1887, t. 2
  5. ^ ogł. E. Rastawiecki: Obrazy towarzystwa warszawskiego w r. 1808, w dwóch wówczas pisanych listach przechowane„Niezapominajki“ 1845; fragm. list z 26 marca 1808 przedr. S. Szenic: Ochmistrzyni i faworyty królewskie, Warszawa 1961, s. 142.

Bibliografie

  • Bibliografia Literatury Polskiej - sv. 5: Osvícení, Nowy Korbut, publ. Państwowy Instytut Wydawniczy, Varšava: 1967 stran 367–369

externí odkazy